Total station, açı, uzunluk ve yükseklik bilgilerini ölçerek, x,y,z koordinatlarının elde edilmesini sağlayan bir elektronik ölçüm aletidir. Takeometre olarak da bilinir. Total stationlar prizma yardımı ile çalışır ve 3500 m mesafeye kadar ölçüm yapabilirler. Total stationdan gönderilen lazer reflektörden yansıyarak alete geri gelir. Alette bulunan bilgisayar ışığın gidip geri geldiği süreyi ve hızı hesaplayarak mesafe ölçümü gerçekleşir. Aletin ve reflektörün bulunduğu yükseklik ölçümü etkiler. Bu nedenle x,y,z koordinatı bilinen bir noktadan ölçüm yapılır. Bu cihazlar milimetre hassasiyetine sahiptirler. Yatayda ve düşeyde sürekli ölçüm yaparak, hesaplanmış sonuçları kayıt altında tutabilirler.
Günümüzde reflektörsüz ölçüm yapabilen total stationlar mevcuttur. Bu cihazlar lazer ile mesafe okur ve birçok inşaat uygulamasında tercih edilirler. Reflektörsüz total station cihazları tek kişi tarafından kullanılabilir ve ulaşılması zor noktaları, hedefleri lazer ile ölçme kolaylığı sağlar. Harita mühendisleri, mimarlar, inşaat mühendisleri, maden gibi pek çok farklı meslek grubunun kullanımında olan bir cihazdır.
Reflektörsüz total stationlardan görünür lazer ışığı ile ölçüm yapılması ve sonuçların anında hesaplanması, işleri hızlandırır ve zamandan tasarruf edilmesini sağlar. Bu cihazlar geniş hafızaya sahiptir ve 100.000 noktaya kadar hesap yaparak, kayıt altında tutabilirler.
Total Station Nasıl Kullanılır?
Sağlam bir zemin üzerine ahşap sehpa (cihazın üç ayaklı özel sehpası) kurulur. Cihaz bağlama vidaları kullanılarak sehpaya sabitlenir. Cihazın poligon noktasının üstüne kurulumu elektronik düzeç ve lazer şakül yardımı ile gerçekleştirilir. İstasyon ayarları (bulunulan nokta, aletin yüksekliği, reflektörün yüksekliği ve bakılan noktanın değerleri) cihaza girilerek ölçüm işlemine başlanır. Ölçüm işlemi için menüden uygun program seçilir ve ölçüm işlemleri tamamlanır. Cihazın hafızasına kaydedilen değerler, USB bellek, Bluetooth gibi yardımlar ile bilgisayarlara aktarılabilir. Bu cihazlardan CAD formatında dosya alınabilmektedir. Cihazların batarya ömürleri uzundur ve bunun yanında ölçüm esnasında bataryanın bitmesi halinde, yedek batarya takılarak ölçüme kalındığı yerden devam edilebilir.
Total Station Kalibrasyonu
Hava sıcaklığının ani değişimi, cihazın zaman içerisinde kullanımı, uzun süre taşınması vb. nedenler cihazda kolimasyon bozulmasına neden olabilir. Kolimasyon bozulması optik ekseninin yatay eksene dik konumda bulunmama durumudur. Cihaz kamerasının köşe noktaları ayarlanır ve asal noktaları belirleyerek, optik eksen yatay eksene dik hale getirilir. Bu işlem cihazın yetkili servisleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
Nerelerde Kullanılır?
Total station cihazları her türlü yapı inşasında, maden firmalarında, arkeolojik kazı ve çalışmalarda, kadastral ölçümlerde, alt yapı işlemlerinde ve daha birçok konuda kullanılırlar. Harita mühendisleri bu cihazlar ile ölçüm yaparak harita çizimini gerçekleştirmektedir. Maden ocaklarında ise bu cihazlar kullanılarak çıkacak malzeme miktarı veya malzemelerin alınmış olduğu noktalar tespit edilebilmektedir.
İnşaat sektöründe bina, baraj, yol, tünel, viyadük, köprü gibi her türlü yapı türünde bu cihazlar kullanılır. Yapı arazisinde bu cihaz sayesinde yapının oturacağı konum belirlenir. Bu cihazdan yararlanılarak arazi kotları ölçülür ve inşaatlar bu kotlar yardımı ile doğru ölçülerde ve doğru konumlarda gerçekleştirilir. İnşaatın yapımının yanı sıra mevcuttaki yapılarda (köprü, baraj gibi) ölçüm yapılarak hasar tespitleri de yapılabilir.
Mimari de ise özellikle restorasyon projelerinin hazırlanması için bu cihazlar büyük önem taşımaktadır. Röleve alınması gerektiğinde bu cihazdan gelen lazerler ile çok kısa bir sürede birden fazla noktanın ölçümü alınır ve CAD dosyasına dönüştürülür. Bu sayede tarihi bir yapının cephe çizimi, rölevesinin alınması gibi işlemler kısa sürelerde halledilebilir.
Total stationların pratik ve hızlı işlem yapması birçok alanda kullanımına yol açmış ve meslek gruplarına zamandan ve insan gücünden tasarruf sağlamıştır.