Soğuk derz, nedir ve nasıl oluşur gibi sorular online şantiye forumlarında sıklıkla araştırılıyor. Soğuk derz nedir denildiğinde basit bir tanımını yapmamız gerekirse, betonun farklı zaman dilimlerinde farklı şekillerde parçalar halinde dökülmesi sırasında yüzeylerde görünür olacak şekilde tutunma eksikliği oluşmasına soğuk derz adı verilir.
Döküm işlemlerinin kesilme olmadan devam etmesi gereklidir. Bu işlemin oluşmasında sıkıntı olduğu taktirde döküm işleminin yapıldığı yüzeyde sertleşme olur. Sertleşme olan yüzeye yeni bir betonun dökülmesi ile taze betonda yeterli seviyede aderans oluşmayabilir. İşte böyle bir durumda soğuk derz adı verilen bir hata meydana gelir. Bu tam olarak imalat hatası olarak kabul edilebilir bir durumdur.
Kolon ve kirişlerde veyahut perde elemanlarda yapı güvenliği olarak basınç kuvveti oluşuyorsa soğuk derz betonla yada beton ara yüzünün yaptığı açı tam olarak 0 dereceye ulaşması istenmektedir.
Soğuk Derz Neden Ve Nasıl Şekilde Oluşur?
Soğuk derzlerin oluşumu nasıl olur soruları için şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki soğuk derzler,
- Beton mikserlerin döküm esnasında şantiyelerin beklenilen düzeylerde olmaması gibi durumlarda soğuk derz oluşabilir. Genellikle beton mikserler trafik yoğunluğu gibi nedenlerden dolayı geç gelebiliyor. Böylelikle soğuk derz oluşabilme ihtimali de artıyor.
- Şantiyelerde oluşacak herhangi bir aksaklık sonrası da soğuk derz oluşumu olabiliyor.
- Aynı zamanda beton mikserlerde var olan betonun yetişmemesi yada yetmemesi gibi durumların oluşması halinde de soğuk derz olabilir.
- Beton dökümü sırasında betona yabancı cisimlerin girmesi sonrasında da soğuk derz oluşumu gerçekleşebiliyor.
- Segregasyon oluşumu sonrasında da soğuk derz oluşumu başlayabiliyor.
- Temel veyahut kolonların farklı zaman dilimlerinde dökülmesi
- Oluşabilen beklenmedik hava değişimleri de betonda soğuk derzin oluşumunu sağlayabiliyor.
- Büyük alanlarda yapılan döküm çalışmalarında özellikle zaman kaybının ve iş gücünün kaybedilmesi sonucu oluşan zaman aksaklığı da soğuk derzlerin oluşmasına neden olur.
Tüm bu olası nedenler soğuk derz oluşumunu sağlıyor. Dolayısıyla soğuk derz durumu kimi zaman elde olmayan sebeplerden kaynaklıdır. Bir nevi soğuk derz imalat hatası olarak kabul edilebiliyor.
Soğuk Derz Oluşumu Olmaması İçin Neler Yapılmalıdır?
Soğuk derz nedir ve nasıl oluşur, oluşmaması adına neler yapılmalı gibi sorular derz dökümüyle ilgilenen veyahut bu alanı merak eden kişilerin araştırdıkları sorulardır. Soğuk derz oluşumu beton yüzeylerde derz dökümünde oluşan hatalar nedeniyle oluşabilen üretim hatası olarak karşımıza çıkıyor. Lakin bu soğuk derzlerin oluşmaması içinde birtakım yöntemler bulunmaktadır. İlk olarak soğuk derz oluşumunu önlemek adına yapılması gereken şey, betonarme elemanlarının mümkün mertebe monolitik şekilde dökümünün gerçekleşmesi gereklidir.
Döküm aşamasında soğuk derz oluşmaması için şu şekilde önlemler alınabilmektedir.
- Mümkün mertebe kolon ya da kirişlerin betonlarının eş zamanlı olarak dökümünün sağlanması
- Betonun aynı zamanda homojen şekilde dağılımının ve dökümünün sağlanması
- Betonun şantiyeye ulaşıncaya kadar olan süreçte ilgili planlamanın yapılması
- Hava koşullarının iyi şekilde değerlendirmesinin yapılması ve bu süreçte riske girmemek adına bir takım önlemlerin alınması
- Beton dökümünün olduğu esnada kir, çöp veyahut birtakım atık malzemelerin var olmasını engel oluşturmak ve bu şekilde soğuk derzin oluşmaması için gerekli olan temizliğin yapılmasının sağlanması
- Kalıp veyahut dikmelerin sağlamlığından emin olunması
- İş güvenliği adına oluşan kurallara uyum sağlanması
Tüm bu önlemlerin alınmasıyla soğuk derz oluşumu büyük ölçüde engellenmiş olacaktır.
Soğuk Derz Oluşumunun Zararları Var Mıdır?
Soğuk derz oluşumun zararı elbette bulunur. Oluşabilecek zararları şöyle sıralayabiliriz.
- Soğuk derz oluşması halinde o bölgede beton zayıf olur ve çekme kuvveti söz konusu olduğunda zayıf düşme ihtimali artar. Kesitlerde beklenmedik durumlar oluşur.
- Kesitlerin kayma gibi durumlar sonrasında direnci azalabilir. Dolayısıyla soğuk derzlerin olduğu kesitlerde kayma veyahut göçme sorunu oluşabilir.
- Betonlar ayrıca soğuk derz boşluklarında sıvı geçişi mümkün olabilir. Bu sıvı alışverişi de betona geçirgenlik sağlamaktadır. Dolayısıyla betonda yeşillenmeler ve akabinde dökülmeler korozyon sorunları oluşabilir.
- Betonda var olan soğuk derz oluşumunun ayrıca estetik anlamda da kötü görünüme neden olur.
Soğuk derz oluşumunun zararları bu şekilde olup makalemiz genelinde bu soğuk derz durumunun nasıl ve ne şekilde önlenebileceğini sizler için ele aldık.
