Püskürtme beton yüksek hava basıncıyla yüzeylere püskürtülen, kendi kendine sıkışma özelliği bulunan bir beton uygulama tekniğidir. Bu teknikte betonun mukavemet kazanması için erken priz alabilme özelliği aranır. O yüzden süreci hızlandırmak cihetiyle priz hızlandırıcılar kullanılmaktadır.
Püskürtme Beton Karışım Oranları
Shotcrete beton olarak da isimlendirilen beton püskürtme makinesi ile yüzeylere uygulanan ve yüzey üzerine yapışan beton, 1920’li yıllarda dinozor iskeletlerini korumak için kullanılmıştır. Daha sonrasında tünel kazılarında ve şev yüzeylerinde kaplama olarak uygulanmıştır. Püskürtme betonlarda yer alan çimento miktarı diğer betonlara göre daha fazla olmaktadır. Püskürtme işlemi uygulanırken beton, püskürtmenin verdiği etkiyle aynı zamanda sıkışmış olmaktadır. Karışımlar sıklıkla ilk ve son mukavemete göre ayarlanmaktadır. Sürtünme direnci de göz önünde bulundurularak karışımların doğru bir şekilde oranlanması gerekir. Püskürtme betonda yer alan kumun toplam agreganın %55 ila %65’i arasında olmalıdır.
Beton yüzeye kuvvetli bir tazyik ile uygulandığı için yapışma ve sıkışma kavi şekilde olmaktadır. Püskürtme betonu yüzeye ulaştıran hortumun çapı 30 – 65 mm arasındadır. Kullanılacak agregaya göre belirlenmesi ve agrega tane çapının 3 katı olması uygundur. Hortum boyu 10 ila 100 m arasında değişiklik göstermektedir. Sıklıkla 10 – 30 m ortalama boy tercih edilir.
Püskürtme Beton Uygulaması Kaç Metotla Yapılır?
Püskürtme beton kuru ve yaş olmak üzere iki farklı şekilde uygulanabilir. Kuru ve yaş sistemlerinin karar verilmesinde ise şunlara dikkat etmek gerekmektedir:
- Uygunluk ve pratiklik
- Bakım ve tamir
- Yatırım, malzeme, işletme ve personel finansmanı
Yaş Sistem
Su, çimento, agrega ve katkı maddeleri ön karışım ekipmanında karıştırılır. Karışım hazır olduktan sonra basınçlı hava püskürtme yöntemiyle uygulanır. Basınçlı havayla yaklaşık 45 m/sn bir hızla yüzeye uygulanır.
Kuru Sistem
Püskürtme beton işleminde kuru sistem için; çimento, agrega ve katkı maddeleri susuz bir ortamda karıştırılır. Basınçlı hava püskürtme yöntemiyle uygulanır. Hortum ucunda püskürtme suyu ile karıştırılıp yaklaşık 120 m/sn’lik bir hızla yüzeye uygulanır. Yüzeye çarptığı anda beton kabuk oluşur ve hidrate başlar.
Yaş ve Kuru Sistemin Farkları
- Yaş sistemde; su – çimento dengesi biraz azdır.
- Yaş sistemde geri sıçrama, kuru sisteme nazaran daha azdır. Bu sebepten ekonomiktir.
- Yaş sistemde betonun homojenliği azalabilir.
- Kuru sistemde, karışımın katılığı ve yoğunluğundan dolayı görüş mesafesi her zaman azdır. Bu nedenle çalışmak oldukça güçleşir.
- Kuru sistemde, yapış yapış olmayan karışım sebebiyle aletler kirlenmemiş olur. Temizlik için zaman ve emek harcamaya da gerek kalmaz. Oldukça pratiktir.
- Kuru sistemde de düzenlemeler yapıldığı takdirde geri sıçrama azaltılabilir yapıdadır.
Püskürtme Betonlar Nerelerde Kullanılır?
Birçok farklı alanda, gerekliliği doğrultusunda püskürtme beton işlemi yapılabilir. Peki hangi alanlarda sıklıkla tercih edilir?
- Madenlerde
- Hidrogüç projelerinde
- Tünellerde
- Şev stabilizasyonları
- İstinat duvarı yapımı
Daha Fazla Püskürtme Betonun Tekniği ve Uygulama Alanları hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayınız.
Püskürtme Beton Karışımında;
Karışımında birden fazla malzeme kullanılır. Her malzemenin ise kendine ve içeriğine göre kullanım yoğunluğu ve tekniği değişmektedir.
Çimento
- Katılaşma süreci: 2 -3 saat
- Mukavemet: 350 kgf/cm2, bir gün sonra minimum 85 kgf/cm2
İlk mukavemet R tipi olan çimentolardan olmalıdır. Bu tercih, zamanla betonun yüksek bir mukavemet kazanmasına yardımcı olacak bir faktördür.
Agrega
- Çap: 16 mm’den büyük olmamalı
- Nem: %2 ila %5 aralığında
Katkı Maddeleri
Uçucu kül ve sentetik lifler kullanılabilir. Sentetik lifler, betonun kılcal çatlaklarını önler. İşçilikten ve zamandan tasarruf etmeyi sağlar. Uçucu kül ise, püskürtme betonun yapışma ve dayanımının yoğunluğunu sağlar. Katkı maddesi eklenmeden önce dozu ve türü hakkında kesin karar alınmalı ve o şekilde uygulanmalıdır.
Püskürtme Betonun Özellikleri
Püskürtme beton tercih edilmesinde etkili olan bazı özellikler vardır. Peki nedir bu özellikler?
- Basınç
- Yüzeye yapışma
- Priz alma ve sertleşme
- Porozite ve hacim ağırlık
İlginizi Çekebilir: 1 m3 C25, C30 Beton Fiyatı
