Peyzaj denildiği zaman genel olarak bu kelimenin temel anlamı çevre anlamına gelir ve dilimize Fransızca’dan geçmiş olan bir terimdir. Aynı zamanda bir yerin görünümünü iyileştirmek ve yaşanabilir kılmak amacıyla yapılan bahçe veyahut şehir planlaması yapılırken kullanılır.
Çevre düzenlemelerinin kullanılmasındaki temel neden ilk olarak daha estetik bir görünüm sunabilmek ve insanların gerek konutların bahçelerinde gerekse park gibi sosyal yaşam alanlarının daha kullanılabilir hale getirmektir. Özellikle bahçe ve park iyileştirme ve düzenleme çalışmaları süresince peyzaj tasarımları da önemsenmiştir. Peyzaj düzenlemeleri bu şekilde daha fazla bilinir olmuştur.
Özellikle son 15 veya 16 senedir özellikle büyükşehirlerde betonlaşma sonucu doğal ve yeşil alanların bozulmasından kaynaklı olarak peyzaj mimarisi de gelişmeye başlamıştır. Sadece ülkemizde değil tüm dünyada da durum bu şekildedir. Dünya üzerinde de artık son senelerde bahçe ve site tasarımlarına önem verilmektedir. Aynı zamanda artık dünya genelinde de üniversitelerde peyzaj düzenlemeleri adı altında bir bölüm öğrencilere sunulmaktadır. Bu alanda eğitim alan gençler peyzaj mimarı olabilmektedir.
Günümüzün popüler mesleklerinden biri olan peyzaj mimarı olabilmek için üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olmak oldukça gerekli olup bu alanda iş sahası da gelişmiştir.
Peyzaj Uygulamalarının Sınıflandırılması
Peyzaj, bir nevi doğal, yeşil ve estetik görünümü olan alanların oluşturulmasıdır. Dolayısıyla özellikle evlerin yada villa bahçelerinde gerek yaz mevsimlerinde kullanılmak üzere gerekse kış bahçesi oluşturulma aşamasında yine peyzaj tasarımlarından yararlanılır.
Peyzaj mimarisinin çok farklı çeşitleri de mevcuttur.
- Endüstriyel
- Orman
- Turistik
- Kentsel
- Yol
Bu gibi çeşitleri olan peyzaj düzenlemelerini seviyorsanız bu alanda eğitim alarak peyzaj mühendisi veyahut mimarı da olabilirsiniz. Bir diğer yandan estetik görünüme önem veren ve göz zevkine güvenerek bahçe düzenlemesi konusunda iyi olduğunu düşünen herkes de elbette peyzaj düzenlemesi yapabilir.
Bahçe Peyzajı Nedir, Nasıl Yapılır?
Bahçe peyzajı nasıl yapılır veya nasıl daha iyi şekilde bahçemi düzenleyebilirim soruları için ilk olarak şunu rahatlıkla söylememiz gerekir ki alanında deneyimli bir peyzaj mühendisinden fikir almanız yada profesyonel destek almanız başarılı bir sonuç alınmasını sağlayacaktır. Özellikle bahar aylarının gelmesiyle birlikte artık bahçe düzenlemeleri yapılabilmektedir. Bu aylarda dikilmesi gerekli olan çiçekler, tohum fidanları gibi dikmek istediğiniz her türlü çiçek hazır olmalıdır. Genel olarak dikilen her çiçek bahar aylarında kendisini gösterecektir.
Genel olarak bahçe peyzaj çalışmaları yapılmak istendiğinde bahçenin hangi bölümüne ne dikilmek yada nerede hangi bölümde ne olması isteniyorsa bu tüm istekler ilk olarak bir kağıt üzerinde çalışılmalıdır. Böyle planlama halinde yapılan çalışmalar başarılı sonuçlar verecektir. Döşenmesi istenen taşlar ve akabinde aydınlatma öğelerinin nereye konumlandırılacağı gibi detaylar burada önem taşır. Eğer ki bahçede çim alanı olması isteniyorsa bu çim tohumlarının atılacağı alan da belirlenmesi gereklidir.
Estetik ve şık bir görünüm olması hayal ediliyorsa mutlaka bahçe peyzajlarında %60 kadar bir yeşil alan konumlandırılmalıdır. Gerek suni gerekse doğal çimlerden yeşil alan oluşturulması estetik duracaktır. %20 lik kısımda doğal taşlarla zemini oluşturabilirsiniz. Aydınlatma armatürleri ile şık ve estetik görünümde uzaklaşmak istemeyeceğiniz bir bahçeniz olacaktır.
Bahçe Peyzaj Düzenlemelerinde Suni Çim Kullanmak Mantıklı Mı?
Bahçe yada park veyahut sosyal alanların peyzaj tasarımlarında her zaman için suni çim kullanılması daha mantıklı olabilir. Zira doğal çim elbette daha hoş olabilir ancak doğal çimlerin yeşil rengini uzun süre koruyabilmesi düzenli sulama ile ve bakım süreci gereklidir. Dolayısıyla sunu çim kullanılması güzel bir görünüm sunarken çim maliyetinin azalmasına yardımcı olacaktır.
Suni çim kullanılması ayrıca Doğal çimlerde olduğu gibi sürekli bir gübreleme veya sulama gibi aktivitelere gerek kalmadan rahatlıkla konumlandırılacaktır. Bu durumda maliyet kalemini doğrudan azaltacaktır. Çevre düzenlemesinde nerede yapılırsa yapılsın suni çim kullanmak mantıklıdır diyebiliriz.
Peyzajın Faydaları Nelerdir?
Başlıca faydalarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Ticari işletmelerin daha dikkat çekici ve cazibeli görünmesi sağlanabilir.
- Kişisel alanlarda daha huzurlu ortamlar elde etmek için kullanılabilir.
- Milli park ve bahçelerde yapılacak olan düzenlemelerle birlikte doğal bitki örtüsü korunabilir.
- Farklı bitki çeşitleri ile yapılacak düzenlemelerde bitkilerin çeşitliliği koruma altına alınabilir.
- Betonlaşmanın fazla olduğu şehirlerin boğucu havasından kurtulma imkanı sunar.
- Halkın huzur içinde bulunacağı, rahat nefes alacağı mekanların meydana gelmesini sağlar.
- Şehirde estetik düzenlemelerin var olmasına katkısı olur.
Peyzaj Çizimleri Nasıl Olur?
Yapılacak çizimler ile birlikte çalışma yapılacak alanın konumu belirlenir ve bu alanın nasıl kullanılacağına dair planlamalar gerçekleştirilir. Alanın en iyi şekilde kullanılabilmesi çizimlere gereksinim duyulmaktadır. Bahçe krokisi üzerinde yapılacak işlerin tasarımı gerçekleştirilir. Bahçe alanında hangi bitkinin kullanılacağı tespit edilir. Bahçe etrafındaki yerleşim alanları da ilave edilerek çizimler detaylandırılır. Çizim işlemi bittikten sonra oluşturulan plan çerçevesinde fikirler tartışılır. Varılan neticeye göre ortaya konan plana göre bahçe düzenlenmesine başlanır.
Peyzaj Mimarının Çalışma Alanları Nelerdir?
Pek çok çalışma bölgesi vardır.
Bunları şu şekilde sıralayabiliriz.
- Şehirlerde ortak kullanım sahaları
- Oyun parkları
- Mesire yerleri
- Sahiller
- Yolun kenar kısımları
- Kentlerin ve ilçelerin merkezleri
- Değişik eğitim kurumlarının çevreleri
- Hayvanat bahçeleri
- Müzeler ve eski kent kalıntıları
- Dinlence, eğlence merkezleri
Peyzaj Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dikkat edilmesi gereken hususlar genel itibariyle şunlardır:
- Bitki dikiminde kaba inşaatın bitmesi beklenmelidir.
- Toprağın kalitesi bitki ekimi için uygun değilse yeni verimli toprak dökümü yapılmalıdır.
- Bahçe kenarlarına yüksek boylu bitkiler ekilerek mahremiyet sağlanmalıdır.
- Küçük mekanlar için kısa boylu ağaç çeşitleri tercih edilmelidir.
- Ağaçların büyüdüklerinde ulaşacakları boyları göz önünde bulundurulmalıdır.
- Hangi mevsimde dikim yapılacaksa o mevsime uygun bitki tercih edilmelidir.
Peyzaj Çalışmalarında Toprak Seçimi
Kullanılacak toprağın kaliteli olması gerekmektedir. Bitki çeşitlerine uygun olacak şekilde farklı toprak seçimleri olabilir. Her bitki farklı toprak yapısı ister ve ona göre kullanılması gerekli gübre yapısı farklı olabilir. Mesela ağaçlar vitaminli topraklarda daha iyi gelişirken küçük ebatlı bitkiler nemli toprağı sever. Toprağın kaliteli olması sayesinde bitkiler sağlıklı gözükür ve daha çabuk gelişir. Yeşil ve canlı bitkiler için toprağın yapısı oldukça önemlidir.
