Parke yer döşemesi için kullanılan bir organik kaplama çeşididir. Yer döşemelerinde zemini kaplamak için kullanılan doğal malzemedir. Yapılarda yoğun bir şekilde kullanılır. Alternatiflerine göre kullanışlı, kolay temizlenebilme özelliklerine sahiptir. Ev, ofis, vb. gibi alanlarda herhangi bir sorun çıkarmadan hızlı ve kolay bir şekilde montajı yapılabilir. Derzli veya derzsiz olmak üzere çeşitli parke tipleriyle farklı dekorasyonlar elde edilebilir. İnsan nüfusunun hızla artışı ve çevre problemlerinin baş göstermesi sebebiyle masif parke yerine laminant ve lamine parkeler daha sık kullanılmaya başlanmıştır.
Zemin döşemelerini yenilemek ev dekorasyonunda önemli bir mihenk taşıdır. Zemin döşemelerinde parke tercihi ise doğal bir görünüm açısından olmazsa olmazdır. Parke tercihlerini bütçenize göre yapabilir veya dekorasyonda doğal bir görünüm hedefliyorsanız lamine veya masif parkeleri tercih edebilirsiniz. Çok karıştırılsa da lamine parke ve laminant parke birbirinden farklıdır. Dolayısıyla ürünün tedarik edileceği yerden parkeler hakkında bilgi almak en sağlıklısı olacaktır.
Parke Çeşitleri
Parkeler malzemelerine göre farklı şekilde sınıflandırılmaktadır. Parke çeşitleri 3 ana gruba ayrılır: Laminant parke, Lamine parke, masif parke.
Laminant Parke
Laminant parkeler yapay malzemelerle üretilen parke çeşitlerindendir. Genelde “laminat” olarak hatalı kullanılmaktadır. TDK’ye göre laminant olarak kullanılması salık verilmektedir. Kağıtlara yapay reçine çözeltisi emdirilip, üst üste konulması ve sıcak preslerde sıkıştırılmayla elde edilmektedir. Günümüzde laminant parkelerin tercih edilmesinin sebebi lekelerden ve sudan etkilenmemesidir. Laminant parkelerin diğer bir avantajı da montajının kolay olmasıdır.
Laminant parkelerde doku ve rengin zarar görmemesi adına deterjan kullanımından uzak durmalıdır. Temizliği mümkün mertebe nemli bir bezle yapmalıdır. Yapay bir parke olmasından dolayı maliyeti oldukça uygundur. Ayrıca yapay olması sebebiyle istenilen renk ve modellerde üretimi yapılabilmektedir.
Laminant parke 4 muhtelif katmandan meydana gelmektedir. Doğal yapısı olmadığı için diğer parke çeşitlerine göre fiyatları makuldür. Ağaç kullanımını en aza indirdiği için ekolojiktir. En üst katmanında cila tabakası olarak 2 mm kalınlıkta üst tabaka barındırır. Alt kısımlarda 2 mm kalınlığında hdf tabaka, denge kağıdı ve kağıt tabaka yer almaktadır. Toplamda 8 mm kalınlığa sahip olan laminat parke modelleri lamine parkelere kıyasla daha ince bir yapıdadır.
Laminant parkeler genel itibariyle 4 katmandan oluşmaktadır:
Overlay tabaka
Selülozik muhteviyatlı içinde alüminyum oksit parçaları barındıran katmandır. Laminant parkeyi çizilmekten korur.
Desen kâğıdı
Kâğıt film tabakadır, laminant parkeye sınırsız renk ve desen kullanma kabiliyeti verir.
HDF tabakası
Yüksek yoğunlukta lif levha / sunta içeren tabakadır.
Balans kâğıdı
İzolasyonu sağlayan ve parkeyi nemden koruyan tabaka.
Avantajları
– Güneşten etkilenmez, rengi solmaz.
– Cila tabakası sayesinde çizilmelere karşı dayanıklıdır.
– İnsan trafiğinin yoğun olduğu alanlarda kullanımı son derece uygundur.
– Ağaç malzeme kullanımını en aza indirdiği için ekolojiktir.
– Desenli kağıt sayesinde istenilen renk ve desenlerde üretimi mümkündür.
– Boya ve verniğe ihtiyaç duymaz.
– Diğer parke çeşitleri içinde en uygun fiyatlı olanıdır.
– Montajı son derece kolaydır.
– Darbelere karşı dayanıklıdır.
– Temizlik ürünlerinden etkilenmez.
– Neme karşı dayanıklıdır.
– Alttan ısıtmalı yerler için de kullanımı uygundur.
– Bakımı ve temizliği kolaydır.
– Her türlü dekorasyona uyum sağlayabilir.
– Aşınma, çizilme, ısı ve sigara yanıklarından, güneş ışığından etkilenmez.
Dezavantajları
– Doğal değildir.
– Ahşabın görünümünü güzel bir şekilde yansıtmaz.
– Nefes alan yapıda değildir, hava geçirgenlik hususiyeti bulunmamaktadır.
– Diğer parke çeşitleri kadar sağlıklı olduğu söylenemez.
– Onarıma müsait değildir.
Laminant Parke Çeşitleri
– HPL yüksek basınç laminant
– CPL sürekli basınç laminant
– DPL direkt preslenen laminant
Nasıl Döşenir?
– Altına ebadında olacak bir naylon serilerek işlemlere başlanır. Naylon ile parke nemden korunur.
– Şilte serilerek parkenin rahat döşenmesi, ısı ve ses yalıtımının oluşturulması sağlanır.
– Üzerine laminant parke döşenir. Çok hızlı şekilde takozlar yardımı ile döşemesi mümkündür.
– Döşemeden sonra parke ve duvar arası boşluklar tutkal ile doldurularak nem ve suyun parkeye sirayet etmesinin önüne geçilir.
– Parke süpürgelik döşeme işleminde sonra kenarlara çakılır.
Lamine Parke
Lamine kelimesi “yapıştırma” anlamına gelmektedir. İki veya üç ağaç malzemenin yapıştırılması sonucu elde edildiği için böyle isimlendirilmiştir. Lamine parkeler yüzde yüz doğal üç ağaç tabakasından meydana gelir. Alt katmanı 2 mm, üst katmanı 4 mm, orta katmanı ise 8 mm’dir. Toplamda 14 mm kalınlığa sahip olan lamine parkelerin zamanla yüzeyinde aşınma ve kararma olabilir. Bunun önüne geçmek için parke cilası kullanılmalıdır. Lamine parke modelleri tamamıyla doğal olması hasebiyle birim maliyetleri daha pahalıdır. Lamine parkeler iki veya üç katmandan oluşabilir. Ağacın değerliliği alt zeminden üst zemine doğru artış göstermektedir.
Lamine parkenin alt kısmı daha ucuz ve kolay bulunabilen ağaçlar veya kontrplak, sunta, talaş gibi tabakalardan oluşmaktadır. Üst katmanda ise parkeye görünümü veren kaliteli ağaç malzeme kullanılır. İki katmanlı lamine parkelerde alt tabakada bulunan talaş katman üzerine doğal ahşaptan üretilmiş olan ahşap tabaka yerleştirilmektedir. Üç katmanlı lamine parkelerde ise alt tabaka yine talaş katmandan oluşmakta, ikinci tabakaya doğal ahşaptan üretilen orta tabaka ve en üst tabakaya da yine doğal ahşaptan üretilen tabaka yerleştirilmektedir. Bu özelliğinden dolayı maliyeti laminant parkeye göre biraz daha pahalı olmaktadır.
Lamine parkelerde üst katmanın kalınlığı 3-9 mm arasında olmalı, aksi takdirde ince yapılı olanlar aşınır ve kısa sürede göz alıcı görüntüsünü yitirir. Laminant parkelere göre daha hassas yapıya sahiptir, bu nedenle sudan ve nemden çabuk etkilenmektedir. Lamine parkeler tamamen organik ürünlerdir. Zeminde eğer şişme oluşursa muhakkak sökülüp tekrar takılmalıdır. Evlerde doğallık ve uzun ömürlülük arayanlar için lamine parkeler doğru bir tercih olacaktır.
Avantajları
– Doğal ve nefes alan malzemedir.
– Sağlıklıdır.
– Ahşabın görüntüsünü en iyi ve doğal şekilde verir.
– Sıkıştırma esnasında herhangi bir kimyasala maruz kalmaz.
– Onarılabilir.
– Sistire ve cila işlemine tabi tutulabilir.
– Uzun ömürlüdür.
– Kolay kolay rutubet almaz.
– Uzun yıllar cila istemez.
– Kolay ve hızlı döşenebilir.
Dezavantajları
– Pahalıdır.
– Güneşte zarar görür.
– Çizilmelere kolayca maruz kalabilir.
– İnsan trafiğinin yoğun olduğu yerlerde kullanılması önerilmez.
Nasıl Döşenir?
– Alt kata naylon serilir, naylon alt zeminden gelen nemin parkeye sirayet etmesini önler.
– Naylonun üzerine şişte serilir, böylece sesi ve ısıyı geçirmemesi ve parkenin daha rahat oturması temin edilir.
– Eğer parkeler 2 katmanlı yapıdaysa zemine tutkallayarak döşenir.
– Döşeme işlemi nihayete erdikten sonra oda kenarları tutkalla doldurularak yan duvarlardan gelen su ve nemin parkeye temas etmesi önlenir.
– Parke süpürgelik döşeme işleminde sonra kenarlara çakılır.
Masif Parke
Masif parke, saf, katı anlamlarına gelir, laminant parke gibi herhangi bir işlemden geçmez. Dayanıklı olmasından dolayı meşe, gül ağacı, dişbudak ve gürgen gibi ağaçlardan yapılır. Doğallığı nedeniyle sağlıklı ve uzun ömürlüdür. Uygulandığı alanlarda estetik bir görüntü oluşturur. Isı ve ses yalıtımını sağlama noktasında da son derece işlevseldir. Eğer ki masif parke yaptırmak isteniliyorsa belirli aralıklarla cilalama işlemlerinin yapılması gerektiği bilinmelidir.
Masif parkeler tek bir ağaçtan üretilir. Bakımı ve döşeme süresi diğer parke türlerine göre daha zahmetli ve uzundur. Masif parke diğer parke çeşitlerine göre daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Masif parkeyi uygularken zeminin düz olması gerekmektedir. Masif parke uygulandıktan sonra zımparalama işlemi 2 kere gerçekleştirilmelidir. Masif parke ile laminat parkenin kalınlığı hemen hemen aynıdır. Masif parkelerde dikkat edilmesi gereken bir konu suyla temas ettirilmemesidir. Bu parkelerin temizliği nemli bir bezle yapılmalıdır.
Masif parkeler diğer çeşitlere göre daha pahalı bir seçimdir; ama içlerinde en doğalıdır. Tamamıyla, katışıksız ağaç kökenli bir yapısı olan bu parkelerin içerisinde hiçbir kimyasala yer verilmez, ek malzeme barındırmaz. Ses ve ısı yalıtımı olarak son derece iyi olan masif parkelerin uygulaması da meşakkatli bir süreçtir ve ince işçilik gerektirir. Masif parkeler ham ağacın 14 mm ila 22 mm arasında değişen kalınlıklarda doğranmasıyla elde edilir.
Sağlıklı, estetik, sağlam ve sıcak görünümlü bir parke çeşididir. Ancak üretimi için çok fazla ağaç gerektirdiği ve uygulaması da ustalık istediği için masraflı bir yöntemdir. Bunun yanı sıra çok fazla ağaç kesimine sebep olduğu için ekolojik olmamaktadır. Bakımı için mum bazlı cilalar ya da doğal yağlar kullanılmalıdır. Country, İskandinav, endüstriyel, akdeniz gibi natürel olan stillere uygundur.
Avantajları
– Doğaldır.
– Estetik bir görüntü sunar.
– Sağlıklıdır.
– Ahşabın güzelliğini en iyi şekilde yansıtmaktadır.
– Isı ve ses yalıtımını sağlar.
– Doğal gözenekleri sayesinde malzemeye nefes aldırır.
– Sistire yapılabilir.
– 6 yılda bir yapılan sistire işlemleri ile parkenin ömrü en az 40 yıl uzatılabilir.
Dezavantajları
– Diğer parke çeşitleri içinde en pahalı olanıdır.
– Uygulanacağı zeminin çok düzgün olması gerekir.
– Uygulama süresi epey uzundur.
– Uygulama yapılacak bölgeye masif parkelerişlemden evvel getirilmeli ve ortamın nemine, havasına alıştırılmalıdır. Bu da takribi 10-15 gün arasındadır.
– Parkenin döşenmesi ve sistire işlemleri de (7 gün kadar) uygulama süresini uzatır.
– Nem ve ısı değişimlerinden etkilenir.
Lamine ve Laminat Parkeler Arasındaki Farklar
Lamine ve laminant parkeler arasındaki farklardan biri kullanım alanlarının değişkenlik göstermesidir. Laminant parkeler nefes almayan ve sert tabakalı yüzeylere sahip parkelerdir. İş yeri ve ofis alanları gibi insan trafiğinin yoğun olduğu alanlarda kullanımı uygundur. Ev gibi yaşam alanlarında sert tabakalı laminant parkelerin kullanılması önerilmez.
Ev için en ideal model lamine veya masif parkelerdir. Yüzey tabakaları uzun yıllar görüntüsünü korur ve nefes alan doğal bir malzeme olduğu için evlerde tercihi son derece uygundur. Laminant parkelerde ise ağaç kullanımı en aza indirildiği için ekolojiktir. Üst tabakası yapay olan laminant parkelerde istenilen renk ve modellerde üretimi mümkündür. Lamine parkeler güneşten etkilenip, zarar görür. İnsan trafiğinin yoğun olduğu alanlarda lamine parkeleri çabuk yıpranır ve çizilmelere kolayca maruz kalır.
En Çok Tercih Edilen Parke Renkleri
Laminat parkeler çeşitleri ve renkleriyle oldukça geniş bir skalaya ayrılmaktadır. Kişilerin tarzı ve zevkine göre ya da uygulanması istenilen yerlerin sahip olduğu metrekareye, hatta mobilya ve aksesuarların, duvarların rengine göre seçimler yapılmaktadır. Genel olarak laminant parke renklerini parke üreticileri, açık renk ve koyu renk olarak ikiye ayırmaktadır.
Açık Parke Renkleri
Açık renk parkeler uygulandığı ortamı ya da odayı daha geniş gösterdiği için sıklıkla tercih edilir. Açık renk parkeler tozu, kiri belli etmez ve kullanım bakımından oldukça rahattır. Her çeşit mobilya ile kolayca uyum yakalar.
En çok tercih edilen açık parke çeşitleri ve renkleri:
– Gri
– Açık meşe
– Beyaz
– Akçaağaç
– Gümüş meşe
– Meşe
Koyu Parke Renkleri
Koyu renk parkeler özellikle çok fazla ışık alan, metrekare olarak daha geniş olan evlerde ve de ofislerde kullanılmaktadır. Koyu renk parkeler klasik dekorasyona sahip mekanlar da tercih edilebilir. Hoş görüntüsü ile uygulanılan alana ayrı bir hava katsa da koyu renkli parkeler açık renk parkelere göre daha fazla çizilir ve tozu belli ederler.
En çok tercih edilen koyu parke çeşitleri ve renkleri:
– İroko
– Merbau
– Ceviz
– Kayın
– Sapelli
– Akçaağaç
– Doussie
Parke Fiyatları
Parkelerde fiyatlar da önemli bir etkendir. Üretiminde kullanılan malzemelerin türü ve kalınlığa göre fiyatları değişiklik gösterir. Ev veya iş yerleri için parke tercih edilecekse öncelikle bütçe belirlemeli ve buna göre hareket edilmelidir. Bütçenin el verdiği ölçüde lamine parkeler tercih bakımından iyi bir seçim olacaktır. Lamine parkeler daha öncede söz ettiğimiz şekilde yaşayan doğal malzemelerden üretilirler; laminant parkeler ise doğal olmayan malzemelerden imal edildiği için uygun fiyatlara satılmaktadır. Uygun fiyata satılması başlangıç olarak ideal gözükse de daha sonrasında çıkaracağı sorunlarla ekstra maliyetlere sebep olacaktır. Bu yüzden ev zeminlerinde ucuz yollu tercihlerden kaçınılmalıdır.
İyi markaların uygun fiyatlı ürünlerini kullanmak doğru bir tercih olur. Parke seçimi meşakkatli bir süreçtir. Bu noktada işin ehli birinden yani bir iç mimardan tavsiye alınabilir. Onun tavsiyesi doğrultusunda uygun fiyatlı ve kaliteli bir tercihte bulunmak kolay olacaktır.
Derzli Parke ve Derzsiz Parke
Derzli Parke Nedir?
Derzli parkelerde plakaların birleşim alanlarında V tipinde 1 mm’lik boşluklar olur. Boşluklar seramiklerde olduğu gibi derz görüntüsü oluşturur. Seramiklerde derz dolguları harç ile yapılırken parkelerde böyle bir işlem yapılmaz. Derzli parkeler fabrikasyon olarak böylece üretilir. Derzlerin zarar görmemesi için mobilyalar ve aksesuarları sürüklememeli, kaldırarak yerlerini değiştirmelidir. Temizlik bakımından derzsiz parkede yapılan işlemler burada da yapılabilir. Nemli bez yardımıyla temizliği kolayca yapılabilir. Daha farklı, enerjik ve hareketli bir dekorasyon için tercih edilebilir.
Derzsiz Parke Nedir?
Tek parça görünümüne sahip, birleşim noktalarında herhangi bir derz boşluğu barındırmayan parke türleridir. Sade bir dekorasyon için tercih edilebilir. Dersiz parkeler ile klasik bir görünüm elde etmek oldukça kolaydır.
3 Boyutlu Laminat Parke Modelleri
Bu modeller son yıllarda (ev, ofis gibi yerlerde) sıklıkla karşımıza çıkmaktadırlar. 3 Boyutlu laminant parkelerin daha zengin, daha sıcak, ortama derinlik ve canlılık katan bir havası vardır.
Rustik – Otantik Parke Modelleri
Tamamıyla doğadan ilham alınmış olan bu parke çeşidinde taş, ağaç gibi doğal malzemeler kullanıldığından dolayı rustik tarz olarak adlandırılmaktadır. Rustik (otantik) parke tarzını yaşam alanı olan evlerin dekorasyonunun da görmek mümkündür. Bu parke tarzının ana teması ahşaptır. Bu tarz parkelerde eskitme ve çatlaklar uygulanmış olup bu tarz parkeler manuel olarak yapılmaktadır. Kişilerin isteği ve tercihine göre eskitme işlemi uygulanır veya çatlak düzeyi belirlenebilen bir üründür. Rustik (otantik) parkelerinin tercih edilmesinin sebebi yüzeylerinin zarar görmemesidir.
Parke Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Model, doku veya renk konularına kader parkelerin dayanıklı olmasına da önem verilmelidir. Zaman içinde çabuk deforme olan, çizilip tozlanıp kirlenen parkeler iyi bir tercih olmayacaklardır.
Parkelerde renk seçimi yaparken mobilyaları, duvar boya ve kağıt kaplamalarını, aksesuarları mutlaka göz önünde bulundurmalıdır. Parkelerin daha şık bir görüntüye kavuşması için parkelerin renk tonuyla uyumlu yüksek süpürgelikler seçilmesi uygulanan mekanda hoş bir görüntü sağlar. Parke seçimlerinde, diğer önemli bir etkende kullanılacak alandır. Bundan cihetle parke üretiminde konut ve ticari olmak üzere iki farklı parke sınıfı bulunmaktadır. Bu iki farklı sınıfın yanı sıra parkelerdeki dayanıklılığa dayalı aşınma sınıfları da bulunmaktadır. Parkelerin aşınma sınıfları uygulanan alanın (zeminin) üzerindeki yürüyüş trafiğine ve zeminlerin durumuna göre belirlenmektedir.
Uygulanılan alandaki parkelerin yürüyüş trafiği yüksek olan yerlerde üst sınıflar tercih edilirlerken, daha az hareketli olan zeminlerde alt sınıflar kullanılmaktadır. Konutlar için 21, 22, 23 sınıflar; ticari alanlar içinde 31, 32, 33 sınıflar uygundur. Parkelerin kalınlığı da yine parkelerin dayanıklılığı açısından büyük önem taşımaktadır.
Parkelerin kalınlığını seçerken ısı yalıtımını, zeminin durumunu ve hareket yoğunluğunu hesaba katmalıdır. 8 mm’lik parkeler tüm ihtiyaçlara cevap verse de ısı yalıtımı artırılmış 10 mm’lik parke modelleri de iç mekan tasarımlarında rahatlıkla kullanılabilir. Parkelerde renk seçimleri yine kullanım alanı ve ihtiyaçlara yönelik değişkenlik göstermektedir. Meşe tonları, yaşam alanlarına daha doğal ve sıcak bir hava katmaktadır. Gri renk parkeler ev ve iş yerlerinde modern bir hava oluşturur. Koyu renk parkeler ortama ağırlık verir. Açık renk parkeler yaşam alanlarını daha aydınlık ve canlı gösterir.
Parkelerin Zarar Görmemesi İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
– Kir, döküntü ve nemden koruyabilmek için dış kapıların önüne paspas serilmelidir.
– Zemini temizlerken hafif nemli bez kullanılmalıdır.
– Mobilyalarda zemin koruyucular kullanılmalıdır.
– Ahşap parkeler güneş ışınlarından direkt etkilenir ve renkleri solar. Bu sebeple perdeleri kapalı tutmalı ve güneş ışınlarına doğrudan maruz kalmaması için gerekli önemler alınmalıdır.
– Evcil hayvanların tırnakları kesilmelidir.
– Parkeli zemin üzerinde ağır mobilyaları ve gereçleri kaydırarak hareket ettirmemelidir.
– Yoğun kullanılan alanlarda halı ya da kilim kullanılmalıdır.
– Oda sıcaklığı ve nemi kontrol altında tutmalıdır.
Parkenin Döşemesi Esnasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
– Parkenin döşeneceği zemin düzgün ve kuru olmalıdır.
– Parkelerde döşeme tipi üç çeşittir; dilme üzerine çakma, şap üzerine yapıştırma ve yüzer sistem. Dairenin ısıtma tipine göre döşemeler belirlenmelidir.
– Döşeme öncesi zemin iyice temizlenmelidir. Zeminde kireç ve harç bulaşığı olmamalıdır.
– Pencereler takıldıktan ve boya badana işleri bittikten, kalorifer, elektrik, sıhhi tesisat denemeleri ve montaj işlemleri tamamlandıktan
sonra döşeme yapılmalıdır.
– Parkede doğru yapıştırıcı kullanılmalıdır.
– Parkelerde genleşme olacağı için 2 cm’lik duvar kenar boşluğu bırakılmalı ve gönye kesim işlemi döşemeden bir hafta kadar sonra yapılmalıdır.
– Döşeme ve kenar kesim işlemleri yapıldıktan sonra kuru talaş serpilmeli ve sistireden evvel yedi gün kadar bekletilmesi gerekir.
– Sistire işleminden sonra ince sistire tozu dolgu verniği ile karıştırılarak macun haline getirilip, parke arasındaki boşluklar doldurulmalıdır. Macunların sertleşmesinin ardından ince zımpara ile zımparalanmalı ve dolgu verniği ve cila işlemlerine tabi tutulmalıdır.
– Cila ve vernik işlemleri birer gün arayla yapılmalıdır.
– Son kat cila işleminden sonra bir hafta beklenilmeli ve sonrasında alana girilmelidir.
