Lifli beton, mukavemeti artırmak, sünekliği ve çatlak kontrolünü sağlamak için birtakım malzemelerin karıştırılması ile oluşturulan betondur. Bunun için agrega, çimento ve su ile hazırlanan betonu geliştirmek amacıyla içerisine metalik, polimerik, mineral ya da doğal lif (fiber) katılır. Betonun bu geliştirilmiş haline, içerisindeki lif yapısından dolayı lifli beton denir.
Betondaki liflerin homojen bir şekilde karışması, dağılması ve beton harcı oluşturulduktan sonra bu homojenliği koruması gerekir. Betondaki homojenliğin sağlanması, betonda oluşabilecek çatlaklarının önüne geçmekte ve beton dayanımını artırmaktadır. Lifli betonlar, içeriğindeki liflerden dolayı çekme, eğilme ve darbe gibi etkilere karşı daha dayanıklı hale gelmektedir. Normalde betonlar çok düşük çekme dayanımına sahiptir ve kırılma meyilli gevrek malzemelerdir. Beton içerisine eklenen lifler, çatlaklar için köprü vazifesi görür ve çatlak oluşumunu geciktirir ve yayılmasını engeller. Lifler betona sünek bir davranış kazandırır, bu davranış sayesinde betonlarda ani çökme gerçekleşmez. Bunun yanı sıra bazı lif türleri, betonu sismik etkilere karşı da korumaktadır.
Lif Çeşitleri
Doğal Lifler
Tarih boyunca doğal lifler insanlar tarafından yapı üretiminde kullanılmıştır. Kerpiç, kil hamuruna bitkisel liflerin katılması ve saman eklenerek dayanıklılığının artırılması ile oluşturulan geleneksel bir yapı malzemesidir. Aynı zamanda alçı sıva ve kartonpiyerlerde de bitkisel ve hayvansal lifler kullanılmaktadır. Doğal lifler kendi arasında şu gruplara ayrılır:
- Hayvansal lifler
- Bitkisel lifler
- Mineral lifler
Doğal Liflerin Elde Edilmesi
Lifli beton için kullanılan çeşitli doğal lifler bulunmaktadır. Bilinen en eski doğal ve bitkisel lifler ise, saman ve at yelesidir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile bambu ve jüt gibi bitkilerden ekonomik lifler elde edilmektedir. Bu lifler kolay elde edilirler fakat alkali ortamlarda özelliklerini çabuk yitirirler. Bu liflerin beton içerisinde kullanıldığı durumlarda, liflerin durabiletisini artırmak amacıyla beton karışımına alkali azaltıcı katkı malzemeleri eklenmelidir. Betonda bambu, şeker kamışı, Hindistan cevizi ve ahşap gibi farklı doğal malzemelerde lif olarak kullanılmaktadır.
Yapay Lifler
Yapay lifler, doğal lifler gibi uzun bir tarihe ve kullanılmışlığa sahip değildir. Son yüzyıl içerisinde kullanılmaya başlanmıştır. Yapay lifler, her ne kadar yeni bir yapı malzemesi olsa da avantajları sebebiyle vazgeçilmez malzeme olmuşlardır. Yapay lifler kendi arasında şu gruplara ayrılır:
Metalik Lifler
Lifli beton imalatında metallerin avantajlı olması sebebiyle sıklıkla kullanılırlar. Beton özelliklerini iyileştirmek için çelik lifler en başta gelir. Lifli betonlarda paslanmaz çelik kullanımı, korozyona uğrama sorununu ortadan kaldırmakta ve malzemeye yüksek elastiklik kazandırır. Çelik liflerin kullanıldığı betonlara, çelik lif takviyeli beton ya da metal lif takviyeli beton denir.
Polimer Lifler
Polimerik lifler, doğal ve yapay yoldan elde edilebilen iki türden oluşmaktadır. Doğal polimerik lifler, pamuk, Hint keneviri, sisal gibi bitkisel veya yün, deri gibi hayvansal liflerdir. Sentetik olan polimerik lifler, polipropilen, naylon, aramid ve perlondur.
Yapı sektöründe polipropilen lifler çimento esaslı malzemelerin takviyesinde kullanılmaktadır. Bu liflerin kullanım miktarı genellikle çok düşüktür.
Cam Lifler
Cam lifler, sertlik, korozyona dayanıklılık, diğer malzemeler ile tepkimeye girmeme, esnek, hafif ve ekonomik olması sebebiyle tercih sebebidir. Bu lifler genellikle çimento hamuruna veya harcına ilave edilir. Bu çimento esaslı kompozit elemana Cam lif takviyeli kompozit (CLTK) adı verilir. Bu kompozitler, kompleks ve büyük kaplama panellerinin ve prekast beton üretimi gibi farklı alanlarda kullanılmaktadır.
Lifli Beton Kullanım Alanları
Lifli beton, sıradan beton üretimine oranla daha maliyetli yapı malzemesidir. Bu sebeple hava alanı, endüstriyel zeminler, benzin istasyonlar, fabrika yapıları gibi daha büyük projelerde kullanılırlar.
Lifli Beton Kullanmanın Avantajları
- Lifli betonların yapıları sayesinde büzülme çatlaklarının oluşma ihtimalini azaltır.
- Lifli betonların kullanıldığı yüzeylerde aşınma direnci artar. Bu sebeple hava alanı, fabrika, benzin istasyonu, otopark zemini gibi alanlarda kullanılır.
- Betonda oluşabilecek rötre ve kılcal çatlakların oluşmasını veya oluşan çatlağın yayılmasını önler.
- Lifli betonlar, içerisindeki lifler sayesinde su geçirimsizliğini artırır.
- Betonda oluşabilecek; ufalanma, tozuma ve pullanma oluşumunu engeller.
İlginizi Çekebilir: Hazır Beton m3 Fiyatı Güncel
