EPS yalıtım malzemesi, polistren hammaddesinin pentan gazı ile şişirilmesi sonucu elde edilen, katı köpük halinde termoplastik, kapalı gözenekli, tipik olarak beyaz renkli bir ısı yalıtım malzemesidir. EPS yalıtım malzemesi Türkiye’ de daha çok strofor ismi ile bilinmektedir. “Strofor” BASF firmasının patentli markasıdır. Köpük, mantolama köpüğü gibi isimlerde verilmektedir. Expanded Polystyren Foam kelimelerinin baş harflerini almıştır. Türkçe’de Genleştirilmiş Polistiren Köpük anlamına gelmektedir. İlk olarak 1951 yılında üretilmiştir. EPS yalıtım malzemesi diğer yalıtım malzemelerine kıyasla daha ucuzdur ve kolay bulunur. Çok iyi bir ısı yalıtım malzemesi olması ve fiyatının ucuzluğu nedeniyle ülkemizde pazar payı fazladır. Mesela Almanya’da EPS kullanımı %30 civarında iken Türkiye’ de bu rakam %48 civarıdır. Daha çok mantolama imalatlarında ısı yalıtım levhası olarak kullanılır.
EPS Yalıtım Malzemesi Üretimi
Üretim aşamalarını maddeler halinde sıralayalım.
- İlk önce polistren tanecikleri ve şişirici pentan gazı karıştırılarak küçük camsı boncuklar oluşturulur. Pentan organik bir bileşiktir ve tanecikler içinde çok sayıda küçük gözenek oluşmasını sağlar. Üretim esnasında ve üretimden kısa bir süre sonra ortamdan uzaklaşır ve yerine hava dolar.
- Elde edilen camsı boncukların hacmini artırmak için buhar uygulanır. Buhar uygulanan boncukların hacimlerinin 20 – 30 katına çıkması sağlanır.
- Soğuyan malzemeye tekrar buhar uygulanarak tanelerin birbirine yapışması ve homojen bir yapı oluşturması sağlanır. Birbiri ile kaynaşan ve bir kütle haline gelen malzeme arasında boşluk kalmaz.
- Belli bir depolanma sürecinden sonra istenilen ölçülere göre levhalar halinde veya şekillerde kızgın tel ile kesilir.
- Sonraki uygulama adımları malzemenin kullanım yerine göre değişiklik gösterir. (Isı yalıtım levhası olması ya da ambalaj malzemesi olması gibi)
Pentanın açığa çıkması neticesinde yoğunluğa bağlı olarak değişmekle birlikte 1 m3 strafor içerisinde küçük kapalı gözenekli hücreler oluşur. Oluşan bu hücrelerin içinde durgun hava hapsolur. Sonuçta %98 hava %2 polistrenden oluşan iyi bir ısı yalıtım malzemesi elde edilir. Bilindiği üzere durgun hava; en ekonomik, çevre dostu ve iyi bir ısı yalıtım özelliği gösterir. EPS yalıtım malzemesi, içeriğindeki yüksek oranda hava sayesinde dünyanın en iyi ısı yalıtım malzemelerinden birisi olma özelliğini gösterir. Ayrıca diğer yalıtım malzemelerine göre daha ekonomiktir.
EPS Yalıtım Malzemesi Özellikleri
- Dünyanın en iyi ısı yalıtımı sağlayan sayılı malzemelerden birisidir.
- Diğer ısı yalıtım malzemelerine göre daha ekonomiktir.
- İçeriğinde %98 hava %2 polistren bulunur.
- Esnek olması, darbeleri emerek şiddetini azaltması ve mekanik dayanıklılık sağlamasından dolayı pek çok ürünün koruma amaçlı ambalajlanmasında kullanılır. Ürünlerin zarar görmesine engel olur ve güvenli bir şekilde taşınmalarını sağlar.
- Pentan gazı malzemeden kısa sürede uzaklaşır ve yerine hava dolar. Bu özelliğinden dolayı performansı kullanım ömrü boyunca aynı kalır.
- EPS Yalıtım Malzemesi kalınlığı zamanla azalmaz. Isı iletkenliği ve mekanik özellikleri değişmez. Dış kuvvetlerin tesiri ile boyutsal değişikliğe uğramaz.
- Kullanım amacına göre istenilen yoğunluklarda imal edilebilir. Isı yalıtımında 15-30 kg/m3, ambalaj imalatında ise 20-100 kg/m3 arasında üretilmektedir.
- Oldukça hafif bir malzemedir.
- Kesilmesi, işlenmesi kolaydır.
- Diğer cephe ve çatı yalıtım kompozit sistemleri ile birlikte kullanılabilir.
- %100 geri dönüşümü mümkündür.
- İçeriğinde bulunan malzemeler atmosfere zarar vermez. Dolayısıyla çevre dostudur.
- İnsan sağlığı bakımından zararsızdır.
- Biyolojik etkilere karşı dayanıklıdır. Çürüme yapmaz.
- Güneş ışınlarından etkilenir, kimyasal çözücülere karşı dayanıksızdır.
- Yangına karşı dayanıklılığı açısından sınıflandırıldığında, B1 (zor alevlenici) ve B2 (normal alevlenici) olarak değişiklik gösterir.
- Kapalı gözenekli olması ve düşük yoğunlukta olmasından dolayı akustik özellik sağlamaz.
- Buhar geçirgenlik direnci 15-100 ile oldukça geçirimsizdir.
- Bünyesine su almaz ve sudan dolayı yalıtım özelliğini kaybetmez.
EPS’ nin Kullanım Alanları
- Binalarda duvar, eğimli ve teras çatı, döşeme, tavan, çıkma, yüzer döşeme yalıtımı
- Soğuk hava depoları
- Boruların yalıtımı
- Kümeslerin yalıtımı
- Yapıların dilatasyon derzleri
- Hafif tuğla, biriket gibi hafif yapı elemanlarının imalatı
- Asmolen imal edilmesi
- Kapıların dolgu malzemeleri
- Prefabrik hafif beton yapımı
- Tank ve depoların yalıtım işleri
- Yalıtım sıvası imal edilmesi
- Sandviç panel gibi kompozit levha imalatı
- Yüzer marina yapımı
- Soğuk bölgelerde karayolu yapımı
- Gevşek zeminlerin zemin mukavemetinin artırılması
- Köprü dilatasyon derzleri
- Ambalaj sanayi
- Can yeleği ve can simidi
- Rüzgâr sörfü
- Küçük deniz teknesi yapımı
- Dekorasyon işleri
gibi pek çok alanda ve sektörde geniş bir uygulama alanı vardır.
Dansite Nedir?
Eps’nin dansitesi veya halk diliyle straforun dansitesi nedir? diye sorulacak olursa cevap olarak malzemenin yoğunluğu ile ilgili bir durum olduğunu söyleyebiliriz. 1 m3 malzemenin kg olarak ağırlığını ifade eder. Ambalaj malzemesi daha yüksek yoğunlukta olabilir. Mantolamada genellikle 15-20 kg/m3 yoğunlukta malzeme kullanılır.
Karbon Katkılı Eps
İçerdiği grafit katkısından dolayı kızıl ötesi emicilik ve yansıtıcılık özelliği kazanarak , ısı iletkenliğinin büyük miktarda azalmasını sağlar. Rengini grafit katkısından alır. EPS ile aynı özellikleri sağlamasının yanı sıra %20 daha iyi bir ısı yalıtımı sağlar.
Eps mi Taşyünü mü? Hangisi Daha İyi Hangi Malzeme Seçilmeli
Her iki malzemenin kendine has avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Eps mi Taşyünü mü kullanmalı? şeklindeki bir sorunun cevabını vermek için malzemeleri tanımak gerekir. Dış cephe mantolama malzemelerinin performans karşılaştırmasının yapılmasında özelliklerinin iyice anlaşılması lazımdır.
Öncelikle taşyünü ile ilgili yazmış olduğumuz detaylı içeriği aşağıdaki bağlantıdan okumanızı tavsiye ederiz.
(Bkz. Taşyünü nedir? Özellikleri ve Kullanımı)
İki malzeme arasındaki farklar
- Taşyünü, bazalt gibi doğal volkanik kayaçların yüksek sıcaklıkta eritilerek elyaf haline getirilmesi ve organik bağlayıcılar kullanılarak lif haline gelmesi ile oluşur. Yani doğal bir malzemedir. Eps strafor köpük malzeme ise petrolden elde edilir.
- Taşyünü strofora göre daha pahalı bir malzemedir. Straforun fiyatı daha ekonomiktir.
- Taşyünü suya ve yoğun buhara maruz kaldığında özelliğini kaybetmeye başlar. Strafor köpük ise sudan etkilenmez. Taşyünü üzerine gelen file sıva veya cephe kaplamaları ile suya maruz kalması önlenebilir.
- Taşyünü daha esnek bir malzemedir.
- Malzemenin nefes alması diye tabir edilen ortamdaki nemin uzaklaşması olayı taşyününde daha fazladır.
- Yapılan testlere göre EPS strofor köpüğün basınç dayanımı taşyününe göre daha fazladır.
- Eps malzeme daha uzun kullanım ömrüne sahiptir.
- Yangına karşı taşyünü daha dayanıklıdır. Taşyünü 750 dereceye kadar yangına dayanıklıdır. 250 derecede özelliğini kaybetmeye başlar. (A1 ve A2 yangın sınıfındadır.) Strafor köpük ise 75 derecede özelliğini kaybeder. Kısacası taşyünü yanmaz özelliktedir, diğer malzeme ise yangına karşı dayanıksızdır. (B1 ve B2 yangın sınıfındadır.)
- Fiyatının ekonomik olması nedeniyle strofor köpük daha fazla tercih edilmektedir. Nitelikli konutlarda yapılan mantolama imalatı genellikle taşyünü olmaktadır.
Artık bu bilgiler ışığında,
- Mantolamada taşyünü mü köpük mü?,
- En iyi mantolama malzemesi hangisidir?,
- Hangi mantolama daha iyi?
- Mantolamada dns ne demek?
- Eps köpük teknik özellikleri nelerdir?
gibi soruların cevabını rahatlıkla verebilirsiniz.
1 Paket EPS strofor köpük kaç m2 yer kaplar?
1 paket strofor ne kadar yer kaplar? ile ilgili soruların cevabını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz. Tabloya göre EPS strafor köpüklerin kalınlığı, ölçüsü, paket içerisindeki adeti, 1 paketin kaç metrekare yer yapacağı ve metreküp olarak ne yaptığı kolayca bulunabilir.
KALINLIK | ÖLÇÜ (cm) | ADETİ | M² | M³ |
1 cm | 50 x 100 | 50 Adet | 25 | 0,25 |
2 cm | 50 x 100 | 25 Adet | 12,5 | 0,25 |
3 cm | 50 x 100 | 16 Adet | 8 | 0,24 |
4 cm | 50 x 100 | 12 Adet | 6 | 0,24 |
5 cm | 50 x 100 | 10 Adet | 5 | 0,25 |
6 cm | 50 x 100 | 8 Adet | 4 | 0,24 |
7 cm | 50 x 100 | 7 Adet | 3,5 | 0,245 |
10 cm | 50 x 100 | 5 Adet | 2,5 | 0,25 |