Döşeme Nedir?
Döşeme; kalınlığı uzunluk ve genişliğine oranla ihmal edilip 2 boyutlu olarak kabul edilen, üzerlerindeki yükü kiriş ve düşey taşıyıcılara aktaran, katları birbirinden ayıran ve üzerinde her türlü faaliyetin yürütülebildiği yapı elemanıdır. Yatay taşıyıcı olan döşemelerin ana görevlerinden birisi, yükleri mesnetlendiği taşıyıcı elemana sağlıklı bir şekilde iletmektir. Diğer önemli görevi ise üzerinde gerçekleştirilecek faaliyetlere uygun biz zemin meydana getirmektir. Bir alanın altını ve üstünü kapatarak mekan oluştururlar. Kirişleri birbirine bağlayarak yapının daha rijit olmasını sağlarlar. Kiriş betonu ile birlikte dökülerek kiriş kesitlerinin tablalı olmasını sağlarlar. Üzerlerine gelen faydalı yüklerin yanı sıra; kendi yüklerini, sıva ve zemin kaplama yüklerini de taşırlar.
Döşemenin Görevleri
- Statik olarak gerekli olan görevleri yerine getirmesi: Üzerlerine gelen yükleri, kendi yüklerini, zemin ve tavan kaplama yüklerini taşıyıcı kiriş ve duvarlara aktarırlar. Düşey taşıyıcı yapı elemanlarını birbirine bağlarlar.
- Tesisat ve benzeri imalatların montajının yapılabilmesini sağlamak: Isıtma ve sıhhi tesisat için ihtiyaç duyulan boru ve kanalların döşenmesine, elektrik boru kanallarının yerleştirilmesine ve diğer tesisat işlerinin yapılabilmesine imkan tanırlar.
- Su yalıtımı yapılması: Üzerlerine gelen suların uzaklaştırılması için yalıtım yapılabilir bir zemin oluşturması. Banyo gibi ıslak hacimlerde su yalıtımı mutlaka yapılmalıdır.
- Isı yalıtımı yapılması: Isı kayıplarının önüne geçebilmek için zemin ve tavanların ısıyı muhafaza edecek özellikte yalıtıma sahip olması gerekir. Özellikle ısı kaybının çok olabileceği bodrum kat, çıkma kat altı tavanlarında ısı yalıtımı yapılması gerekir.
- Mekan elde edilmesi: Yapının zemin ve tavanını oluşturarak mekan elde edilmesini ve mimari tasarımların yapılabilmesini sağlaması.
- Buhar denetiminin sağlanması: Su buharı uygun koşullar olduğunda yoğuşarak malzemelerin şişme ve büzülmesine yol açar. Islanan malzemeler bakteri ve mantar gibi istenmeyen durumların oluşmasına neden olur. Bunların önüne geçmek için su buharı denetimi sağlanıp, duvar ve döşemelerde gerekli önlemler alınmalıdır.
- Ses yalıtımının sağlanması: Ortamdaki seslerin, titreşimlerin ve ayak basılmasından oluşacak seslerin belli ölçüde yalıtılması gerekir. Bu tür istenmeyen gürültü ve titreşimlerin önlenmesi için döşemelerde gerekli önlemlerin alınabilmesini sağlarlar.
- Yangına karşı dayanım: Yangın esnasında çökmeyi geciktirecek ve yangına karşı dayanım sağlayacak malzemelerle önlem alınması gerekir.
Döşeme Çeşitleri
Döşemeler; işlev, konum, taşıyıcılık, statik ve uygulama şekillerine göre farklı farklı sınıflandırılabilir.
İşlev ve Konumuna Göre Döşeme Çeşitleri
- İç ve Dış Döşeme: Yapının içinde ve dışında kalmasına göre isimlendirilirler.
- Zemine oturan ve oturmayan döşeme: Zemin kat tabanı zemine oturan, ara katlar ve çatı katı ise zemine oturmayan döşemelere örnek verilebilir.
- Altı açık döşeme: Binalarda çıkma veya balkon gibi yerlerdir.
- Düşük döşeme: Banyo – Wc gibi alanlarda tesisat ve tuvalet taşının gizlenmesi için diğer döşeme kotlarına göre düşük yapılmasıdır.
- Yükseltilmiş Döşeme: Mevcut döşeme üzerinde serbest halde bulunan tesisatı gizlemek ve başka nedenlerden dolayı zeminin yükseltilmesidir.
Taşıyıcılık ve Malzemesine Göre Döşeme Çeşitleri
- Betonarme,
- Ahşap,
- Çelik,
- Taş,
- Karma olarak sınıflandırılır.
Uygulamalarına göre döşemeler
Yerinde dökülen döşemeler
- Betonarme döşemeler
- Betonarme+dolgu malzemeli döşemeler (asmolen, gaz beton)
- Karma döşemeler (taş, tuğla, çelik, ahşap, beton)
Yerinde uygulanan döşemeler (ahşap ve çelik kirişli)
- Montaj döşemeler
- Döşeme, kiriş ve panolar
- Döşeme, kiriş ve dolgu elemanları (beton, çelik, pişmiş toprak)
- Döşeme panoları
-Düz panolar (betonarme, gaz beton, metal, trapez, levha)
-Kendinden kirişli panolar (betonarme)
Statik Özelliğine Göre Döşeme Çeşitleri
- Kirişli plak
- Kirişsiz
- Dişli
Döşeme Kaplaması Çeşitleri
Döşeme kaplaması, döşemenin en üst kısmında yapılan ve üzerinde yürünen, gözüken katmanıdır. Kullanılacak malzeme mekanın işlevine göre belirlenmelidir. Seçilecek malzemenin görsel, fiziksel, akustik ve mekanik niteliklere sahip olması istenir.
Döşeme kaplaması türleri:
- Seramik kaplama
- Yapay taş
- Mineral bağlayıcı şaplar ve dökme kaplamalar.
- Ahşap
- Metal
- Doğal taş
- Mantar
- Polimer, kauçuk ve linolyum
- Cam kaplamalar