Döküm nedir ve nasıl yapılır konusu sıklıkla online platformlarda yer alan bir konu olmakla birlikte döküm türleri de ayrıca önemli bir detaydır. Döküm nedir gibi sorulara karşılık basit bir tanımını yapmamız gerekirse, metal materyallerin eritilmek suretiyle içinde boşluklar bulunan kalıplara dökülerek oluşturulan üretim tekniğidir diyebiliriz. Döküm tekniğinde kullanılan yöntem bu alanda en eski olan tekniklerden biridir. Gerek soğuk gerekse talaşlı olan üretim teknikleriyle imalatı yapılamayan geometrik malzemelerin üretimi bu teknik kullanılarak kolaylıkla gerçekleştirilmektedir.
Bir diğer yandan seri şekilde üretim yapan makinelerin işleyemeyeceği kapasitede olan büyük malzemeler döküm tekniği kullanılarak üretimi gerçekleştirilmektedir. Döküm teknikleri çok çeşitlidir. Kimi materyallerin işlenmesinde ve üretiminde kullanılan farklı döküm teknikleri olabilmektedir. Bu makalemiz genelinde genel olarak döküm nasıl yapılır ve döküm teknikleri konusunda genel bir fikre sahip olmanızı sağlayacağız.
Döküm Tekniği Nasıl Uygulanır?
Döküm nedir, nasıl yapılır denildiğinde rahatlıkla döküm tekniğin uygulanmasında üretimi yapılacak olan nesnelerin modellerine gereksinim olduğunu söyleyebiliriz. Döküm tekniği şu şekilde adımlarla uygulanabilir.
- Materyalin dökümünün yapılabilmesi için kalıbın içerisinde materyal parça için bir boşluk bulunur. Geometri açıdan değerlendirildiğinde üretimi yapılacak olan parçayla aynı ebatlarda olduğunu söyleyebiliriz. Lakin boyutları biraz büyük olabilir. Zira üretim sırasında soğuma işlemi sonrasında materyalde büzülmeler oluşabilir. İşte bu büzülme neticesinde yine modelin tam olarak ölçüsünün belirlenmesi için büzülme miktarı da hesaba eklenmelidir.
- Doğru ve kaliteli bir ürün üretiminin sağlanması için üretim yapılacak olan ürünün kalıbının doğru belirlenmesi gereklidir. Üretimde genel olarak dolgu için kil, kum ve kömür tozlarının karışımı kullanılır. Kalıba karışım dökülürken sızdırma olmamasına veyahut döküm yapılan karışımın pürüzsüz olması gereklidir.
- Modelin oluşmasını sağlayan kalıbın çıkarılması için alt ve üst ölçüler belirlenir. Dolayısıyla ürün için boşluk oluşturulmuş olur. Ardından yolluk, döküm ağzı meydana getirilir. Akabinde ise kullanılan modelde delikli bir görünüm var ise maça kullanılması gereklidir.
- Bu adımların uygulanmasıyla döküm tekniğinin kalıplaşma aşaması tamamlanmış olup, hazırlanan karışım döküm kalıbına itinayla aktarılır. Döküm kalıbına dökülen malzemenin soğuması beklenir ve metal soğuduktan sonra istenen şekli rahatlıkla alabilir.
- Döküm tekniğin uygulanması ile üretimi yapılan kimi ürünlerde yada parçalarda yolluk, besleyici gibi durumlardan dolayı kesilmesi gerekli olan kısımlar olabilir. İşte bu kesilmesi gerekli olan kısımlarda itinayla temizlenerek törpüleme işlemi uygulanır. Ardından ise yine taşlama ve yüzey işlemleri uygulanarak üretimi tamamlanan parça kullanılacak duruma gelmiş olur.
Bu şekilde bir döküm tekniği adımlarının uygulanması ile dilediğiniz materyallere dilediğiniz şekilleri verebilmeniz mümkün olabilir.
Döküm Çeşitleri Nelerdir?
Döküm nedir ve çeşitleri nelerdir gibi araştırmalar Google aramalarda çok fazlaca öne çıkan başlıklar arasında yer alıyor. Döküm nedir en basit tanımını yapmak gerekirse döküm için akışkan malzemelerin kalıba dökülmesiyle oluşturulan şekil yada nesne olarak tanımlayabiliriz. Döküm teknikleri farklı olabildiği gibi dökümün çeşitleri de mevcuttur.
- Savurma döküm
- Kokil döküm
- Hassas Döküm
- Sürekli döküm
- Basınçlı döküm
- Alçı döküm
Bu şekilde olan döküm türlerinin her birinin farklı avantajlı yanları olabildiği gibi dezavantajları da mutlaka bulunmaktadır. Geçmiş dönemlerden günümüze en fazla kullanılan döküm tekniği basınçlı olan döküm türüdür. Bu yöntem üretim alanlarında seri üretimin daha kaliteli ve kısa zamanda olabilmesini sağlayan bir yöntem olarak biliniyor. Geometrik ve karmaşık olarak nitelendireceğimiz parçaların dökümünde basınçlı döküm tekniğinden yararlanılır.
Döküm Türlerinin Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Döküm nedir konusunu ele aldığımız makalemiz genelinde sizlere döküm, döküm teknikleri ve döküm çeşitleri konusunu aktarmaya çalıştık. Döküm çeşitlerinin her birinin farklı avantajları mevcuttur. Elbette üretimi yapılmak istenen parça ve kullanılacak olan materyale göre farklı döküm tekniklerinin kullanılması da gereklidir. Döküm türlerinin sağlamış olduğu avantajlar ise şöyledir:
Kokil Döküm Avantajları
- Bu teknikte karmaşık olarak nitelendirdiğimiz parçaların üretimi rahatlıkla yapılabilir.
- Kokil döküm, seri üretim yapılması gerekli olan parçaların üretimi için uygun olan bir dökümdür.
- Düşük maliyet içeren bir dökümdür.
Kum kalıplara Yapılan Dökümün Avantajları
- Düşük maliyetlidir.
- Esneklik açısından uygundur.
Alçı kalıba yapılan dökümün avantajları
- Karmaşık parçalar kolaylıkla şekillenebilir.
- Hassas üretim yapılmasında kullanılan dökümdür.
