Yazımızda depreme dayanıklı bina nedir sorusuna cevap arayacağız. Şehir hayatının en büyük tehditlerinden biri deprem gerçeğidir. Bu gerçek her ne kadar önlenemez ve tahmin edilemez olsa da hasarlarını hafifletmek, azaltmak ve olası can ve mal kayıplarını önlemek mümkündür. Deprem öncesinde ve sonrasında yapılması gereken birtakım bilimsel önlemler neticesinde bu kayıpları minimuma indirmek mümkündür. Bunun için ilk yapılması gereken, ihtiyaç olan toplumsal bilince ulaşmaktır. Bu toplumsal deprem bilinci sonucunda inşa edilen binaların sağlamlığı ise deprem hasarının önlenmesi konusundaki en önemli adımlardan biridir. Bu nedenle yaşadığımız binanın, apartmanın ve evin depreme dayanıklı bina olup olmadığını incelemek oldukça hayati önem arz etmektedir.
Depreme Dayanıklı Binanın Özellikleri
Bir binanın depreme dayanıklı bina olup olmadığının anlaşılması her şeyden önce bir uzman incelemesi sonucu anlaşılmaktadır. Bu inceleme belirli kriterlere dayanmakta ve bu kriter incelemesi sonucu uzmanlar tarafından binanın depreme dayanıklı olup olmadığı hakkında rapor verilebilmektedir. Bu durumda uzman kişiler için önem arz eden hususlardan biri binanın yaşıdır. Öncelikle binanın yaşı, hangi yılda yapıldığından çok hangi yılın deprem yönetmeliğine göre yapıldığı açısından önemlidir. Bu nedenle yeni yönetmeliklere uygun yapılan binalar daha sağlam olarak değerlendirilebilir.
İkinci olarak bakılması gereken kıstas binanın bulunduğu zeminin yapısıdır. Bu anlamda dere yatağı ve dolgu ile yapılmış alanlara yapılan binaların depreme oldukça dayanıksız bina konumunda değerlendirildiği söylenebilir. Buna karşın sert ve taş gibi zeminlerde bulunan yapılar ise oldukça dayanıklı olarak görülmektedir. Bunların yanında binaların yapımında kullanılan malzemeler de binanın sağlamlığı açısından bakılması gereken kriterlerdir.
Binanın rutubet ve nem almış olma durumu, kiriş ve kolonların sağlamlığı , yapıldığı yılda geçerli olan deprem yönetmeliğine uygun yapılmış olma durumu gibi özellikler yine depreme dayanıklı bina ölçümlerinde bakılması gereken özelliklerdir. Nem ya da rutubet almış olan binanın su tesisatında sorun olduğu anlaşılır. Peki, su tesisatlarındaki sorunlar nasıl giderilebilir diyorsanız, “Su Yalıtımı Nedir? Nasıl Yapılır?” adlı yazımıza göz atmanızı salık veririz. Bu rutubet zamanla özellikle alt katlarda kiriş ve kolon zedelenmesine yol açacak ve binanın sağlamlığına zarar verecektir. Bu nedenle hasar tespitinin düzenli aralıklar ile yapılması afet ile karşılaşılan duruma hazırlıklı olmaya yardımcı olacaktır.
Depreme Dayanıklı Bina Kriterleri Nasıl Belirlenir?
Öncelikle bir binanın depreme dayanıklı bina olup olmama durumu çeşitli kurumların uzman ekipleri tarafından belirlenmektedir. Bu çeşitli kurumlara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri, Belediyeler, Kaymakamlıklar ya da raporun istenme durumuna bağlı olarak özel şirketler örnek verilebilmektedir. Çeşitli kurumlardan bu uzman kişiler gerekli ayrıntıları göz önüne alarak, binanın daha önce geçirdiği deprem olup olmadığına, yakın çevrede bulunan fay hattı olup olmama durumuna ve binanın yapıldığı zemin ve klonların durumu gibi özellikleri incelerler. Bu incelemeler sonucunda ekip nihai bir sonuca varır ve binanın depreme dayanıklı olup olmadığı hakkında rapor hazırlanır.
Hangi Durumlar Binanın Depreme Dayanıklı Olduğu Anlamına Gelir?
Öncelikle uzman ekip raporu çıkartma aşamasında binadan karot alımı işlemini gerçekleştirmektedir. Bu işlem binadan bir yapı örneği alınması anlamına gelir. Bu örnek raporun oluşturulma aşaması için en önemli basamaklardan biri kabul edilir. Günümüzde bina dayanıklılığının yanı sıra afet öncesi önlem almak adına zorunlu deprem sigortası poliçesinin güncel aralıklar ile yenilenmesi gerekmektedir. Bu yenilemeler sonucunda binada oluşan ve oluşması mümkün görünen hasarlar incelenir. Bu inceleme neticesinde ise afet öncesi gereken önlem bina sakinleri tarafından alınmış olur. Bu sigortanın yenilenmesi aynı zamanda olası bir afet halinde maddi olarak bina sakinlerinin uğramış olduğu kaybın olabildiğince giderilmesini sağlamış olur.
