Damga vergisi, kişilerin veyahut kurumların düzenlemiş oldukları resmi belgeler akabinde devlete ödemekle yükümlü oldukları vergi türüne damga vergisi denilmektedir. Devlet her türlü kamu harcamalarında kullanmak için maddi olarak bir kaynağa gereksinim duyar. Bu mali anlamda kaynak ise gerçek ve tüzel kişilerden sağlanan vergilerdir.
Vergiler ülkemiz adına önemli bir maddi kaynaktır. Resmi işlemlerin yapılmasının ve bu konuda evrakların düzenlenmesinin ardından mutlak surette vergi verilmesi gereklidir. Damga vergisi de bu vergi türlerinden biri olup, her sene vergi oranları kapsamında artış göstermektedir.
Bu vergi türü kişiler ile kurumlar veyahut kişiler ile kişiler dahilinde de olabilir. Lakin diğer vergi türlerine göre vergi oranları oldukça azdır.
İki şahıs arasında oluşturulan resmi belgelerde taraflardan her biri de doğan damga vergisini ödemekle yükümlüdür. Ancak resmi daireyle yapılan sözleşmeler çerçevesinde oluşan vergiyi sadece tek taraf ödeyebiliyor.
Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır ve 2024 Vergi Oranı
Damga vergisi nasıl hesaplanır ve oranları 2024 yılında nasıl belirleniyor gibi sorularda online bloglarda yer alan ve kişilerin özellikle 2024 yılı oranlarını merak ettikleri bir konudur. Hesaplama yapılmasının önemi ise ödenecek olan verginin ne oranda ve ne kadar olduğunun bilinmesi açısından önem taşıyan bir konudur. Vergi oranlarının hesaplanmasında genel olarak farklı resmi belgelere göre bir hesaplamanın yapıldığı ve bu doğrultuda da vergilerin oranlarının da farklı olabileceği belirlenmiştir.
Kanunda belirlenen resmi belgelerin türlerine göre oranlar belirlenir. Dolayısıyla da bu vergi türünde belirlenen oran binde 9,48 oranı olacak şekilde belirlenmiştir.
Ayrıntılı olarak 2024 vergi oranlarını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
Damga vergisinin mükellefleri kimler olur soruları da bu vergi türüne yabancı olan kişilerin sordukları ve merak ederek araştırdığı konular arasındadır. Zira bu vergi türüne konu olan taraf veyahut neden de bilinmelidir. Bu şekilde kişiler bu vergiyi ödemekle mükellef olduklarını bilmeleri sağlıklı bir davranış olur. Damga vergisine konu olacak şekilde resmi belge düzenleyen kişiler bu vergiyi ödemekle yükümlü olan kişilerdir. Dolayısıyla da bu vergi türünün mükellefidir. Ayrıca vergiye tabi olan her sözleşmenin yapılması sonrasında gerek kurumlar gerekse kişiler vergi mükellefi olurlar. Ancak diğer vergi türlerine kıyasla damga vergisinin mükellefi olabilmek için birtakım istisnalarda mevcuttur. Şöyledir ki, gerçek bir kişi ile kurum arasında imzalanan sözleşme gereğince her iki tarafta bu verginin mükellefi olmaktadır. Ancak her ne kadar iki tarafta verginin mükellefi olsalar da burada kurumlar vergiden muaf tutularak sadece kişiler damga vergisinin mükellefi olmaktadır. Mükellefler tarafından ay içinde hazırlanan kâğıtların ertesi ayın 20’sinde ödenmesi gerekir. İzleyen ayın 20’nci günü akşamına kadar vergi dairesine beyan edilir. 26’ncı gününde de ödemesi yapılır. Şahısların ise, sözleşmenin imzalandığı tarihten sonraki 15 gün süre içinde beyan edip, ödeme yapmaları gerekmektedir. şeçeneklerinden biriyle ödeme yapılır. Aşağıda yazılı kağıtlar pul yerine basılı damga konulması şekliyle de ödenebilir. Basılı damga konulacak kağıtların vergisi, yüzde beş noksanı ile peşin olarak ödenir. Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir. Genel ve özel bütçeli dairelerle il özel idareleri ve belediyeler, bankalar, iktisadi kamu teşekkülleri ile bunların iştirakleri ve müesseseleri ve benzeri teşekkül, iştirak ve müesseselerin ödemelerinde kullanılan ve nispi vergiye tabi bulunan makbuzlarla bu mahiyetteki kağıtlara ait vergilerin, bu ödemelerin yapılması veya avans suretiyle ödemelerde avansın itası sırasında ilgili daire ve müesseseler tarafından istihkaklardan kesinti yapılması şekliyle ödenmesine Maliye Bakanlığınca izin verilebilir. Genel bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayın 26. günü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yatırılır. Damga vergisi için ödemelerinizi üç farklı yerde yapabilirsiniz. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz.Damga Vergisine Tabi Kağıtlar Vergi Oranları I. Akitlerle ilgili kağıtlar A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar: 1.Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 9,48) 2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) (Binde 1,89) 3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri (Binde 9,48) 4. Tahkimnameler ve sulhnameler (Binde 9,48) 5. Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kağıda taalluk edenler dahil) (Binde 1,89) 6. Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler (Binde 1,89) B. Belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar: 1.Tahkimnameler (294,90 TL) 2.Sulhnameler (294,90 TL) 3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri (1.658,80TL) (Belli parayı ihtiva edenler dahil) II. Kararlar ve mazbatalar 1. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları: a) Belli parayı ihtiva edenler (Binde 9,48) b) Belli parayı ihtiva etmeyenler (294,90 TL) 2. İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (Binde 5,69) III. Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar 1. Ticari ve mütedavil senetler: a) Emtia senetleri: aa) Makbuz senedi (Resepise) (101,20 TL) ab) Rehin senedi (Varant) (59,70 TL) ac) İyda senedi (9,30 TL) ad) Taşıma senedi (2,20 TL) b) Konşimentolar (59,70 TL) c)Deniz ödüncü senedi (Binde 9,48) d) İpotekli borç senedi, irat senedi (Binde 9,48) 2. Ticari belgeler: a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri (101,20 TL) b) Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri: ba) Bilançolar (227,30 TL) bb) Gelir tabloları (108,50 TL) bc) İşletme hesabı özetleri (108,50 TL) c) Barnameler (9,30 TL) d) Tasdikli manifesto nüshaları (44,10 TL) e) Ordinolar (2,20 TL) f) Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları (44,10 TL) IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar 1. Makbuzlar: a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar (Binde 9,48) b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Ek: 5766/10-ç md.) (Yürürlük: 6/6/2008) (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar (Binde 7,59) c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler (Binde 7,59) d) İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar (Binde 7,59) 2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tabidir): a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için (2,20 TL) b) Vergi beyannameleri: ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri (294,90 TL) bb) Kurumlar vergisi beyannameleri (393,90 TL) bc) Katma değer vergisi beyannameleri (194,60 TL) bd) Muhtasar beyannameler (194,60 TL) be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç) (194,60 TL) c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler (393,90 TL) d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler (144,40 TL) e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri (144,40 TL) (Değişik: 6728/28. md Yürürlük:9/8/2016) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannameler. (230,70 TL) 3. Tabloda yazılı kağıtlardan aslı 1,00 Yeni Türk Lirasından fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri. (2,20 TL) Damga Vergisinden Kimler Mükellef Olur?
Damga Vergisi Ne Zaman Ödenmelidir?
Damga vergisi ödeme şekilleri
Basılı damga konulması şekliyle ödeme
Makbuz verilmesi şekliyle ödeme
Yukarıdaki durum dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir.İstihkaktan kesinti şekliyle ödeme
Damga Vergisi Nereye Ödenir?